Kijken jullie wel eens terug op je leven? Ja, bijvoorbeeld op Oudejaarsavond. Hoe het gegaan is in het afgelopen jaar. Welke keuzes je hebt gemaakt. Wanneer mensen hier iets over vertellen dan komen ze meestal met de succesmomenten. Maar waar heb je een pas op de plaats moeten maken? Waar ben ik de mist in gegaan en heb ik er soms zelfs naast gepeuterd?
Wanneer ik naar deze parabel van Jezus luister, dan komt Hij naar voren als een ras-realist. Gelukkig eindigt Hij met de succes-kant: een opbrengst honderdvoudig, zestigvoudig, dertigvoudig. Maar de struikelingen in het bestaan worden ook benoemd: dorheid, verstikking van je mogelijkheden, ongelukken waardoor alles verloren schijnt te zijn. Ik kom mensen tegen bij wie alles verkeerd loopt, ze vallen van de ene ellende in de andere, dweilen met de kraan open.

Is zo’n parabel, een gelijkenis voor ons ieder persoonlijk, alleen maar bedoeld om ons realistisch te houden en te accepteren dat het leven zoet en zuur kent? Deze realistische constatering is natuurlijk al heel wat, maar voor mij onvoldoende. Ik wil verder. Ik accepteer dat er strubbelingen zijn in mijn persoonlijk leven, bijvoorbeeld met mijn fysieke toestand. Ik ben blij met de bemoedigingen en de dankbaarheid die ik mag ervaren. En dan? Hoe verder?
Een zaaier ging uit om te zaaien! Dat is het werk van een zaaier, en het is op de eerste plaats belangrijk dat hij goed zijn werk doet: zaaien. Hier ligt voor mij de eerste boodschap van deze parabel: ik moet zaaien, wij moeten zaaien. Zaaier-zijn als opdracht. Niet onmiddellijk resultaat willen zien. Eerst tevreden zijn met het om je heen zaaien van bemoedigende woorden, van initiatieven die wellicht ’n keer vrucht zullen dragen, maar voorlopig nog niet. Niet uitzijn op snel gewin maar eerder bezig zijn met langetermijndenken.

Vervolgens zijn er de eerste sprietjes die boven de grond uitkomen. Het tere gewas vraagt om aandacht, empathie, meevoelen. Niet alles zal dertig-, zestig- of hondervoudig vrucht dragen. Misschien maar vijfvoudig. Kan ik daar voor dit moment tevreden mee zijn? Hebt u nu in de gaten dat we dit allemaal onmiddellijk kunnen toepassen op ons dagelijks omgaan met wie ons lief zijn of voor wie wij verantwoordelijkheid dragen? In onze familieverbanden, werksituaties, of ook in ons vrijwilligerswerk loont deze instelling. Wat je gezaaid hebt, vraagt om ‘volgen’, om onderhoud, om een goede verzorging.

Ik denk nu ook aan onze kerken in West-Europa, het geldt eveneens voor het gebied waarin onze parochie actief is. Ik pleit voor een pastoraal van aanwezigheid. Als de mensen veel minder naar de kerk gaan, dan zal de kerk naar de mensen moeten. ‘Zijn’ waar mensen ‘zijn’. Zaaien door je aanwezigheid. De mensen die jij ontmoet, weten vaak wel dat je naar de kerk gaat. ‘Zing jij in een kerkkoor?’, hoorde een vlotte meid onlangs zeggen. ‘Ja, en het is nog leuk ook. En eens in het jaar gaan we ook een weekendje weg en de pastoor gaat mee.’ Zo gaat het bij zaaien van je overtuiging, je geloof. Speels, laagdrempelig, eerder door je houding dan door de min-of-meer gelovige woorden die je zegt. Je laat zien waar je staat en waar je je voeding, je geestelijke voeding, vandaan haalt.
Onze kerk, onze geloofsgemeenschappen, zullen veel meer een netwerkkerk moeten zijn, verbanden leggen tussen groepen mensen die elkaar niet spontaan opzoeken maar die wel ervan overtuigd zijn dat er gewerkt moet worden aan verbinding. Het mooie van zo’n netwerkkerk is de verscheidenheid, de veelkleurigheid van al die groepen en toch ook weer de overtuiging dat we samen bezig zijn aan een nieuw verhaal van God met mensen. Een netwerkkerk verzamelt mensen die hun verantwoordelijkheid niet afschuiven op anderen. Neen, we zijn samen verantwoordelijk. Al breng je het parochieblad rond in je eigen wijk of schenk je koffie in het gemeenschapshuis, al bied je een luisterend oor en open je je hart voor een ander: het lijkt zo eenvoudig, zo klein, maar het zorgt er voor dat verbinding groeit.

Zo kan ieder van ons zaaien, zonder zich te fixeren op wat het gaat opleveren. Laat dat maar aan God over. Hij heeft zijn liefde in ons hart gezaaid en kijkt rijkhalzend uit naar hoe wij er mee omgaan.
Joost Jansen