Maskers af! Soms met carnaval juist door een masker op te zetten (voor sommigen), of juist de maskers af in de betekenis dat we even onbezorgd enkele dagen plezier kunnen hebben. De boze wereld buitensluiten, terwijl die wereld wel doordendert. Carnaval is gezond omdat het gevestigde patronen even overhoop haalt. In alle tijden en in alle werelddelen zijn er vormen van carnaval geweest en die zullen blijven. We hebben het nodig om even aan de druk van de dagen te ontsnappen. En dan is het woensdag, the day after. Dan is het Aswoensdag. Ook dit is gezond.
Met Aswoensdag gaan we de vastentijd in, de veertigdagentijd. Het vasten heeft in de loop der tijden verschillende gezichten gehad. Vasten op water en brood doen er nog maar weinig mensen, vasten door nauwlettend op je eten te letten en ieder grammetje vet aan je lichaam af te straffen, dat gebeurt meer. Vasten door bijvoorbeeld geen alcohol te drinken: mensen doen dit ook in de maand januari. Het vasten zoals ons vandaag in onze christelijke traditie wordt aangeboden is een mix van soberheid, van meer toeleg op bidden en van omzien naar je naasten, de behoeftigen, de mensen die onze steun (ook geldelijke steun) nodig hebben. Vasten is dus een sociaal gebeuren. En dat veertig dagen, zoals Jezus veertig dagen zich heeft teruggetrokken in de wildernis voordat Hij zijn openbare leven begon en rondtrok met zijn Blijde Boodschap, zoals het volk der joden na de bevrijding uit het lavenhuis in Egypte veertig jaar door de woestijn getrokken is om m dat in het hun beloofde land te geraken. Tot zover het gebruikelijke verhaal op Aswoensdag (ik ben me ervan bewust).
Vandaag ga ik voor mezelf in deze veertigdagentijd de nadruk leggen op ‘aandacht’. Ik overzie echt niet alles wat er heden ten dage in de wereld – dichtbij en internationaal – zich afspeelt. Ik kan wel aandachtig alles volgen en me innerlijk niet afwenden, meer nog, bewogen blijven. Dat is een hele opgave. Dan ga ik niemand de schuld geven of elders een zondebok zoeken waardoor ik mezelf veilig stel. Neen, ik ben als die mens waarvan het land wordt belaagd, ik ben als het ware die mens die aandacht behoeft omdat zij al zolang ziek is, ik ben als die mens die van zichzelf vervreemd is en gekke dingen uitkraamt en ze ook nog doet ook. Zo’n innerlijke opstelling kan ik nu mooi aan mezelf en aan jullie voorstellen, nu en morgen gaat die veertigdagentijd in en mag ik aan de slag met mezelf en ik hoop met tochtgenoten. Een tijd van aandacht.
Gelukkig word ik hierin gesteund. Door wie? Wij hebben net het verhaal uit het evangelie gehoord, een aanklacht tegen de schone schijn, tegen huichelarij. Het zijn niet de anderen, zeg ik dan tegen mezelf. Zo’n verhaal houdt mij ook een spiegel voor. Bidden, vasten, een aalmoes geven: doe het oprecht. Doe het niet voor het oog van het volk om er zelf beter van te worden. Het is goed dat de linkerhand niet weet wat de rechterhand doet. Besef hoe goed je het zelf hebt en denk dan na hoe je een ander kunt helpen. Niet voor niets is er een Vastenactie met aangrijpende doelen. Ik word ook gesteund doordat ik me ervan bewust ben dat wereldwijd christenen deze veertigdagentijd zijn ingegaan, ieder met hun eigen gebruiken. Ik sta hierin niet alleen. We gaan samen die weg. Het is een pe;rgims weg van hoop, wordt ons aangereikt. Zullen we samen die pelgrimstocht van hoop gaan?
